Levensvatbaarheidstoets leidend bij coronasteun zzp’er
Minister Carola Schouten van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt in antwoord op vragen van Tweede Kamerlid Henk Nijboer (PvdA), over belemmeringen voor zzp’ers bij aanvraag coronasteunmaatregel, dat de Bbz-steun verbonden blijft aan de levensvatbaarheidtoets.
De minister schrijft in haar antwoord dat ‘gemeenten op dit moment voldoende ondersteuning kunnen bieden aan ondernemers’.
Per 1 oktober 2021 is de Tozo beëindigd en een vereenvoudigde Bbz (Bijzondere bijstand zelfstandigen) van kracht. Bij de aanvraag voor het Bbz wordt tijdelijk uitgegaan van de verklaring van de zelfstandig ondernemer dat deze verwacht - over de periode dat uitkering wordt aangevraagd - een inkomen te hebben dat lager is dan de bijstandsnorm. Ook geldt er geen vermogenstoets. Wel gelden de levensvatbaarheidstoets en de kostendelersnorm.
Levensvatbaarheidstoets Bbz
Het invoeren van een levensvatbaarheidstoets, maar ook de kostendelersnorm bij de Bbz-regeling, maakt het voor zzp’ers lastig om steun aan te vragen.
De kostendelersnorm betekent dat als de zzp’er samenwoont met meer volwassenen, de gemeente uw bijstandsuitkering daarop aanpast. Dit is te vergelijken met de partnertoets van de Tozo. Als er een inkomen is naast de inkomsten die je als zzp’er bent kwijtgeraakt, dan gaat dat ten koste van de Bbz-steun.
De levensvatbaarheidstoets is essentieel in de Bbz, zo benadrukt minister Schouten in de brief: ‘Het kabinet wil dat de inkomensondersteuning bij die zelfstandigen terecht komt van wie verwacht wordt dat ze na het wegvallen van de contactbeperkende maatregelen in staat zijn hun onderneming succesvol voort te zetten.’
Bbz met voorwaarde van bedrijfsbeëindiging
Zelfstandigen van wie de onderneming niet levensvatbaar is, krijgen inkomensondersteuning met voorwaarde van bedrijfsbeëindiging en heroriëntatie richting andere (bedrijfs)activiteiten. Gemeenten bieden daarnaast ook schuldhulpverlening aan zelfstandig ondernemers.
Gemeenten kunnen bij de aanvraag van het vereenvoudigde Bbz uitgaan van de verklaring van de zelfstandig ondernemer. Gemeenten kunnen daarbij wel aanvullende informatie vragen. Dat kan van geval tot geval verschillen, dus een overzicht is niet te geven.
‘Informatie als goedgekeurde jaarcijfers uit een boekjaar voor de coronapandemie kan van belang zijn voor de beoordeling van de levensvatbaarheid van het bedrijf.’ De minister erkent dat ‘sommige gemeenten (te)veel informatie zouden uitvragen bij de toekenning van het vereenvoudigde Bbz.’
Vermogenstoets bij vereenvoudigde Bbz
Bij de vereenvoudigde Bbz is geen vermogenstoets vereist. Minister Schouten vindt het geen probleem dat deze toch geregeld plaatsvindt. ‘Gemeenten (mogen) alleen die informatie uitvragen die relevant en noodzakelijk is voor de beoordeling van de aanvraag. Dat betekent dus dat informatie over vermogen alleen mag worden uitgevraagd indien dat echt noodzakelijk is voor die beoordeling.
Dit kan in sommige gevallen van belang zijn bij de levensvatbaarheidstoets. Zo kan blijken dat het zakelijk vermogen dusdanig negatief is, dat getwijfeld moet worden aan de levensvatbaarheid. Een positief vermogen staat echter – in tegenstelling tot in het reguliere Bbz – bijstandsverlening niet in de weg.’
Beëindiging van Tozo-regeling
Minister Schouten verdedigt de beëindiging van de Tozo-regeling. De vereenvoudigde Bbz ‘zorgt voor een beter uitvoerbare overgang van de Tozo naar het Bbz zodat aan zelfstandigen die dat nodig hebben, tijdig inkomensondersteuning kan worden geboden.'
'Ondanks dat er door de aangescherpte coronabeperkingen sprake is van een stijging van de aantallen aanvragen van het (vereenvoudigde) Bbz, is deze stijging niet te vergelijken met de situatie bij de invoering van de Tozo in 2020. (…)
De keuze van het kabinet om de Tozo niet te laten herleven, is ook ingegeven door het feit dat niet-levensvatbare bedrijven eerder in beeld komen, zodat er mogelijkheden tot heroriëntatie kan worden geboden.’
Lees ook
>> Antwoorden op Kamervragen over belemmeringen zzp’ers bij aanvraag coronasteunmaatregelen
>> VZN: stop vermogenstoets Bbz
>> Einde Tozo: steunpakket gaat over in Bbz