Het zzp-dossier na de val van Rutte IV
Met de val van het kabinet Rutte IV belanden de zzp-plannen van minister Karien Van Gennip (SZW) en staatssecretaris Marnix van Rij (Financiën) in de koelkast. Wat is er wel gelukt? En welke plannen worden doorgeschoven tot na de verkiezingen? Een overzicht.
In een korte reactie op de val van het kabinet reageert het Netwerk Zelfstandig Ondernemers: “Zonde dat het kabinet gevallen is. Nu blijft het nog langer onduidelijk hoe we in Nederland de arbeidsmarkt gaan hervormen, met ruimte voor zelfstandig ondernemerschap en eigen initiatief. Het is wachten op verkiezingen voor de ruim 1 miljoen zzp’ers die ons land kent. En dan is het aan een nieuw kabinet om hier op door te pakken.”
Wél geregeld: afschaffen van de for en verplichte AOV
Einde for-regeling
De fiscale oudedagsvoorziening is per 1 januari 2023 beëindigd. Dat betekent voor een op de drie zelfstandigen dat ze een alternatief moeten bedenken om te sparen voor het pensioen. Een van de alternatieven is pensioensparen voor een lijfrente (zie hierna).
Pensioenakkoord en verplichte AOV
Het Pensioenakkoord is nog net op tijd door de Tweede en Eerste Kamer geloodst. Twee onderdelen van de nieuwe Pensioenwet raken de zzp’er:
- De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering: Deze maakt onderdeel uit van de uitruil van de sociale partners. Minister Karien van Gennip heeft al laten weten dat de verplichte AOV er gewoon komt. Alleen duurt het vanwege de complexiteit zeker tot 2027 voordat deze kan worden ingevoerd. Tel daar met de val van het kabinet nog maar een paar jaar bij op.
- Verruiming pensioensparen: als zzp’er krijg je ruimere mogelijkheden om meer en langer te sparen voor je pensioen:
- De fiscale jaarruimte voor de aftrek van lijfrentepremies wordt verhoogd naar 30% van het inkomen waarmee je spaart voor uw pensioen. Dat geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2023.
- Als je een pensioentekort hebt, mag je tot 10 jaar terug gebruikmaken van de jaarruimte voor aftrek van lijfrentepremies. Dat was 7 jaar.
- Je mag tot 5 jaar na het bereiken van de AOW-leeftijd lijfrentepremie inleggen voor extra lijfrente. Tot nu toe lag die grens bij de AOW-leeftijd.
- Aansluiten bij pensioenfonds: je kunt je vrijwillig aansluiten bij een pensioenfonds in de branche waarin je werkt. Voorwaarde is dat het pensioenfonds die mogelijkheid geeft. De premies zijn aftrekbaar van uw inkomstenbelasting. Het gaat om een proef die loopt tot 1 juli 2028.
Verlaging zelfstandigenaftrek
Om een gelijker speelveld voor contractvormen van werknemers en zelfstandigen te creëren wordt de zelfstandigenaftrek in stappen afgebouwd tot bijna nul.
Onzeker: Strengere regels rondom inhuur zzp’ers
Minister Van Gennip (SZW) wil opdrachtgevers en zzp’ers meer duidelijkheid en houvast bieden rondom zzp-constructies. Inhuur van zzp'ers moet worden afgeremd.
Het gezagscriterium
“Werken in dienst van” (gezag) moet worden vastgelegd in wetgeving. Uitgangspunt zijn de drie hoofdvragen uit de jurisprudentie:
- Worden er instructies gegeven en wordt toezicht gehouden op het werk? (ook wel aangeduid als materieel gezag).
- Is het werk organisatorisch ingebed in de organisatie van de werkgevende?
- Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen een arbeidsrelatie? Dit biedt een contra-indicatie voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst.
Het conceptwetsvoorstel zou voor de zomer worden gepubliceerd. Indienen van het wetsvoorstel was gepland voor voorjaar 2024.
Controle schijnzelfstandigheid
De komende 2 jaar wordt gewerkt aan maatregelen en plannen om uiterlijk op 1 januari 2025 het handhavingsmoratorium van de Belastingdienst op te heffen rondom de controle op schijnzelfstandigheid (wet DBA). FNV heeft begin dit jaar gedreigd om de handhaving via de rechter af te dwingen. De rechter heeft in verschillende rechtszaken geoordeeld dat op basis van de omstandigheden sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Convenant zzp'ers in de zorg
Kort voor de val van het kabinet is wel nog een convenant getekend dat het aantal zzp’ers in de zorg moet terugdringen.