Hoge Raad: inhoud afspraken bepaalt aard arbeidsrelatie opdrachtgever en zzp’er
De bedoeling van partijen is niet langer doorslaggevend, om te bepalen of sprake is van een arbeidsovereenkomst. De Hoge Raad stapt hier in baanbrekend arrest vanaf. De hoogste rechter meent dat sprake is van een arbeidsovereenkomst als de overeengekomen rechten en verplichtingen voldoen aan de wettelijke omschrijving van een arbeidsovereenkomst.
Rechten en verplichtingen zzp'er
Om te bepalen of er sprake is van een arbeidsovereenkomst moet gekeken worden naar de overeenkomst tussen partijen, de rechten en verplichtingen die daarin zijn vastgelegd en de wet. Dat een opdrachtgever met iemand afspreekt dat hij of zij als zzp'er werkt, is niet volgens de Hoge Raad relevant voor de vraag of sprake is van een arbeidsovereenkomst.
Het arrest opent de deur om schijnzelfstandigheid van bijvoorbeeld maaltijd- en/of pakketbezorgers juridisch aan te pakken. De raadlieden laten zich in het arrest niet uit over de gezagsverhouding, een criterium dat bij dergelijke zaken altijd een belangrijk twistpunt is.
Wettelijke omschrijving arbeidsovereenkomst
Het arrest beperkt zich tot de partijbedoeling. 'Voor de beoordeling of een afspraak over het verrichten van werkzaamheden een arbeidsovereenkomst is, is de bedoeling van de partijen niet van belang. Waar het om gaat, is of de tussen de partijen overeengekomen rechten en verplichtingen voldoen aan de wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst.'
Het oordeel van de Hoge Raad sluit aan bij het advies dat de commissie-Borstlap over de arbeidsmarkt. Tegenover het FD reageert FNV-bestuurder Zakaria Boufangacha: “De Hoge Raad bevestigt dat moet worden gekeken naar de praktijk en niet naar hoe afspraken ooit zijn bedoeld, dus als je zzp’er bent en voldoet aan de definitie van een werknemer, kun je dit claimen.”
Criteria Belastingdienst zelfstandigheid
Arbeidsrechtadvocate Alberta Veen-Brom van Snijders Advocaten meent dat de uitspraak van de Hoge Raad, en de norm die daarin wordt gegeven, overeenkomt met de toets die de Belastingdienst al hanteerde:
“Het gaat de Belastingdienst niet om wat je op papier met elkaar hebt afgesproken, zelfs niet als dat overeenkomst met de model-opdrachtovereenkomst van de Belastingdienst zelf. Het gaat de Belastingdienst om de uitvoering van de werkrelatie in de praktijk. Als je niet in overeenstemming met de opdrachtovereenkomst werkt, dan kan de werkrelatie aangemerkt worden als arbeidsovereenkomst.”