Maakt kunstmatige intelligentie ons dommer?
Een kwart van de Nederlanders gebruikt AI, zoals ChatGPT. Daarmee is het populairder dan TikTok. Elke maand wordt de website van ChatGPT door meer dan 600 miljoen mensen bezocht.
De Universiteit Utrecht ontdekte dat 80 procent van haar studenten wel eens generatieve AI had gebruikt. Dat brengt me bij de vraag: moeten organisaties en onderwijsinstellingen generatieve AI verbieden, of moeten ze hun medewerkers of leerlingen juist leren hoe ze effectief met AI aan de slag gaan?
Afhankelijkheid van AI-tools als ChatGPT
De vraag die nog onvoldoende aan bod komt is of het überhaupt problematisch is dat steeds meer leerlingen, studenten en kenniswerkers niet meer zelf schrijven, maar dat aan generatieve AI-tools als ChatGPT overlaten. Waarmee je cognitieve taken uitbesteedt aan technologie. Iets wat niet nieuw is: we navigeren met Google Maps en andere GPS-systemen en spelling en grammatica laten we over aan autocorrect in Word en WhatsApp. En wat blijkt? Na verloop van tijd worden we afhankelijk van technologische ondersteuning. Daarom kunnen we dankzij de komst van GPS-systemen en autocorrectie-tools nu zelf minder goed de weg vinden en schrijven we minder vaak foutloze teksten.
Het is een interessante, historische constante: hoe beter de technologische oplossing, hoe afhankelijker de gebruiker ervan wordt. Accountants in de VS gebruiken beslissingsondersteunende software die ze helpt om bedrijven te auditen. Het zorgt ervoor dat het werk sneller verloopt, maar er zijn aanwijzingen dat naarmate de software meer kan, de accountants minder kunnen. Piloten zijn elke vlucht nog maar twee tot vier minuten actief betrokken bij het aansturen van een vliegtuig, de rest van de tijd monitoren ze de computers in de cockpit. Daardoor kunnen ze zelf steeds minder goed vliegen.
Als leerlingen en kenniswerkers een tool gebruiken die op commando teksten voor ze produceert, dan bestaat het risico dat ze minder goed worden in schrijven. De vraag is of dat problematisch is. Tot dusver overleeft de mens ook met minder gevoel voor richting en grammatica.
De één zegt: schrijven is een overbodige skill, die prima valt te automatiseren. Hoe lang is schrijven überhaupt nodig? Over tien jaar stuur je misschien wel een voicememo naar je gemeente.
De ander zegt: schrijven helpt ons om te reflecteren op onze gedachten. Letterlijk. Eerst zit een gedachte in het hoofd, daarna staat op het papier, waardoor er een tweede blik op geworpen kan worden. Daardoor vallen gedachten te ordenen, aan te scherpen en te verdiepen. Schrijven oefent ons in kritisch denken.
Hoe vaker je kritisch denken oefent, hoe beter je erin wordt. En dat is nou precies zo’n vaardigheid waarvan je hoopt dat je collega’s, klasgenoten of kinderen er heel erg goed in worden.
Om Louis van Gaal te parafraseren: is die technologie nou zo intelligent of zijn wij zo dom?
Over Aaron Mirck
Aaron Mirck schreef het boek ‘AI, voorbij de hype’. Het boek kreeg goede recensies bij De Ingenieur, Frankwatching en Congreswereld en veroverde direct de nummer 1-positie in de Managementboek Top 100! Geen wonder dus dat er onlangs een nieuwe druk van ‘AI, voorbij de hype’ is verschenen. Je eigen exemplaar bestel je hier.