Werkenden zullen, ook in de toekomst, blijven kiezen voor het zzp-schap. Laat wet- en regelgeving die tendens dan ook niet tegenwerken, maar juist aansluiten bij die nieuwe werkelijkheid.
Kabinet komt met strenge regels rondom inhuur zzp
Kabinet komt met strenge regels rondom inhuur zzp Het kabinet werkt aan de juridische verduidelijking van de regels rond de vraag wanneer iemand in dienst is. “Een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst, gekoppeld aan een uurtarief” moet schijnzelfstandigheid tegengaan. De Belastingdienst moet weer actief gaan handhaven. Dat schrijven minister Van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, minister Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat en staatssecretaris Van Rij van Financiën aan de Tweede Kamer in de voortgangsbrief. Het kabinet wil zorgen voor een gelijker speelveld tussen werknemers en zelfstandigen (zzp’ers). Dat gebeurt in eerste instantie langs financiële weg. De zelfstandigenaftrek gaat sneller en sterker omlaag. De komende 2 jaar wordt gewerkt aan maatregelen en plannen om uiterlijk op 1 januari 2025 het handhavingsmoratorium van de Belastingdienst op te heffen. Bewuste keuze voor ondernemerschap Veel zelfstandigen kiezen bewust voor het ondernemerschap, onder meer vanwege grip op werken en leven en de mogelijkheid om snel in te springen op kansen. Zelfstandig ondernemerschap levert zo een belangrijke bijdrage aan de economie waar ook in de toekomst ruimte voor moet zijn. Naast de voordelen die het werken met en als zelfstandigen biedt, is er ook een keerzijde aan de snelle groei van zelfstandigen. In de diverse en groeiende groep zzp’ers bevinden zich ook werkenden die niet voldoende beschermd zijn tegen inkomensschokken door werkverlies en ziekte. Er is sprake van, soms gedwongen, schijnzelfstandigheid. Dat laatste kan leiden tot oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden op de werkvloer en tussen bedrijven, constateert het kabinet. Ook macro-economisch zijn er zorgen. Als grote groepen werkenden niet meedoen aan het socialezekerheidsstelsel, (…) kan het moeilijker worden om ook kwetsbaarder werkenden voldoende bescherming te bieden. Versnelde afbouw zelfstandigenaftrek, einde for Er bestaat niet één simpele oplossing voor deze complexe problematiek, meent het kabinet. Deze kiest er voor om tegelijkertijd langs drie lijnen maatregelen te nemen: Het creëren van een gelijker speelveld voor contractvormen van werknemers en zelfstandigen. Het verduidelijken van de regels over wanneer als werknemer gewerkt wordt en wanneer als zelfstandige gewerkt kan worden. Het versterken en verbeteren van de handhaving en in voorbereiding op afschaffen van het handhavingsmoratorium per 1 januari 2025. Voor de eerste lijn is in het Belastingplan 2023 onder andere de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek en uitfasering van de fiscale oudedagsreserve opgenomen, om de fiscale prikkel te verkleinen. Daarnaast wordt in de brief de voortgang gemeld op de invoering van de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers, de mogelijkheden voor collectief onderhandelen voor zelfstandigen en de versterking van de positie van zelfstandigen in Sociaal Economische Raad (SER). Materieel gezag en organisatorisch ingebed in organisatie Met de tweede lijn wil het kabinet de regelgeving verduidelijken. Dit is niet alleen gericht op het bieden van bescherming van diegenen die daarop recht hebben, maar ook om echte zelfstandigen meer duidelijkheid te geven over de ruimte om te ondernemen. De wettelijke norm om werknemers van zelfstandigen te onderscheiden is een open norm ‘werken in dienst van’ (gezag), die door rechterlijke uitspraken (jurisprudentie) is ingekleurd. Om de praktijk voortaan meer duidelijkheid en houvast te bieden, wil het kabinet de regels vanuit de jurisprudentie overzichtelijk bijeen brengen en structureren door de drie hoofdelementen uit de jurisprudentie in regelgeving vast te leggen: Worden er instructies gegeven en wordt toezicht gehouden op het werk? (ook wel aangeduid als materieel gezag). Is het werk organisatorisch ingebed in de organisatie van de werkgevende? Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen een arbeidsrelatie? Dit biedt een contra-indicatie voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst. De drie hoofdelementen worden de komende tijd nog verder ingevuld en uitgewerkt met de betrokkenen. Het kabinet wil daarin een balans vinden tussen de drie hoofdelementen waarmee in de praktijk gewerkt kan worden. Voor de zomer zal het concept-wetsvoorstel voor internetconsultatie voorliggen. Begin 2024 gaat er een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer met de uitgewerkte wijzigingen. Rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst Verder wordt op dit gebied gewerkt aan een rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst, gekoppeld aan een uurtarief, zoals ook voorgesteld in het MLT-advies van de SER. Dit rechtsvermoeden is vooral gericht op het versterken van de positie van werkenden met minder onderhandelingsmacht en voor wie het daardoor extra lastig kan zijn hun rechten op te eisen. Het rechtsvermoeden zorgt ervoor dat als iemand zich beroept op een werkgever-werknemer relatie en de werkgevende het bestaan daarvan ontkent, de werkgevende moet bewijzen dat hij geen werkgever maar opdrachtgever is. Zzp’er in de kinderopvang, onderwijs en de zorg Tenslotte gaat het kabinet via een werkprogramma aan de slag met de specifieke problematiek in sectoren als kinderopvang, onderwijs en de zorg. Onder meer de werkdruk in die sectoren kan mensen ertoe bewegen om zelfstandige te worden, en tegelijkertijd zien we dat er daarmee nog meer werkdruk kan ontstaan voor werknemers in dienst. Daarnaast zijn er zorgen over de daarmee gepaard gaande oplopende kosten. Het kabinet zal daarom voor deze sectoren de samenhang tussen de generieke maatregelen en de sectorspecifieke maatregelen voor onderwijs, zorg en kinderopvang nadrukkelijk bewaken.VZN: weinig steun zelfstandigen voor verplichte AOVUit een poll onder de leden van VZN blijkt dat 72% procent van de zzp’ers tegen het plan van minister Van Gennip is voor een verplichte AOV. >>Hoge Raad: bezorgers Deliveroo geen zzp’ersDe Hoge Raad oordeelt dat de bezorgers van Deliveroo geen zzp’ers zijn. Er was sprake van een arbeidsovereenkomst. >>Tussenstand aangekondigde verplichte AOVDe verplichte AOV voor zzp’ers komt eraan. Alleen gaat het nog wel even duren. Toch is het verstandig om je te verdiepen in de plannen. >>Een op vier startende zzp’ers heeft geen zakelijke betaalrekening Een op vier startende zzp’ers heeft geen zakelijke betaalrekening Bijna een op de vier zzp’ers die in 2022 is begonnen met ondernemen, >>Kabinet komt met strenge regels rondom inhuur zzpToon meer (102)
Er zijn niet minder, maar meer zzp’ers nodig
De tarieven van zzp’ers stijgen veel sneller dan de cao-lonen. HeadFirst, dat zelfstandigen aan opdrachtgevers koppelt, en de Intelligence Group, specialist in cijfers over de arbeidsmarkt, verwachten dat zelfstandigen dit jaar gemiddeld 10,3 procent meer gaan verdienen.
Boekrecensie: In Betere Banen
Boekrecensie: In Betere Banen In de interviewbundel ‘In Betere Banen’ geven 15 experts hun toekomstvisie op de Nederlandse arbeidsmarkt. ‘In Betere Banen’ is relevant in het licht van de zzp-discussie, waarbij de zzp’er vaak het onderwerp is maar zelden gesprekspartner. De interviews bieden nieuwe inzichten. In interviews met Roos Wouters (Werkvereniging), Christel van de Ven (Vereniging Zelfstandigen Nederland, VZN) en Sjanne Marie van den Groenendaal (zzp- en hr-expert, Tilburg University) krijgt ‘de zzp’er’ een platform. Hugo-Jan Ruts van Zipconomie manoeuvreert zich in een positie van toeschouwer, met een relevantie observatie: ‘De politiek blijft ze (zzp’ers, red.) op één hoop te gooien, maar elke groep heeft andere problemen en vraagt dus om een andere politieke benadering’. Moderne zzp’er De mooiste observatie van het boek komt voor rekening van Paul de Beer, directeur van het Wetenschappelijk Bureau voor de Vakbeweging, De Burcht: ‘De moderne zzp’er is eigenlijk het ideaal van Marx. De arbeider is niet langer een loonslaaf, maar iemand die gewoon zelf bepaalt of hij ’s ochtends gaat vissen en ’s middags gaat werken, of andersom’. De samenstellers van de bundel, Auke Klijnsma, Peter Blok en Simone Lensink noemen de complexiteit van de arbeidsmarkt en de toenemende (inkomens)ongelijkheid als motivatie voor het schrijven. In de inleiding constateren ze: ‘Het soort dienstverband is (ook) bepalend of en op welke manier je aanspraak kunt maken op de sociale zekerheid. Juist mensen in een kwetsbare positie hebben (daardoor) minder juridische zekerheden.’ Hieraan koppelen ze een harde vraag: is Nederland vanwege de flexibilisering discriminerend? Een tweede vraag, ‘is het poldermodel nog representatief?’, zal veel zzp’ers en jongeren aanspreken. Zzp’er is onderdeel flexibele schil Christel van de Ven (VZN) is duidelijk. De veelkleurigheid van alle werkenden moet doorklinken aan de poldertafel. Ze maakt nog een tweede belangrijke observatie: een mens is geen ‘resource’ of kostenpost. Ongeacht de arbeidsrelatie (zzp’er of flexwerker) is er één groot, overkoepelend probleem dat om een oplossing vraagt: de kwetsbare positie aan de onderkant van de arbeidsmarkt. De coronacrisis heeft dit haarfijn blootgelegd. De zzp’er zonder werk kon in het beste geval aanspraak maken op de Tozo. De flexwerker maakte deel uit van de flexibele schil die misgreep bij de NOW-regeling. Jongeren en starters zijn in beide groepen relatief oververtegenwoordigd. ‘Omdat de onderlaag onvoldoende in staat is zich te organiseren, neemt hun macht verder af’ (…) ‘dat zie je terug in een toenemend aantal werkende armen’, stelt filosoof Kees Vuyk. Arbeidseconoom Ronald Dekker is nog stelliger als het gaat om flex- en platformwerkers die tegen minimumloontarieven werken: ‘We gaan als maatschappij een grens over’. Toekomst van de arbeidsmarkt ‘In Betere Banen’ is een aanrader voor iedereen die actief nadenkt over de toekomst van de Nederlandse arbeidsmarkt en weg wil blijven van (overheids)rapporten. Het biedt een mooie caleidoscoop aan inzichten, waarbij er één gemene deler is: een basisvangnet voor iedereen. Hoogleraar Arbeidsrecht Ruben Houweling komt met een voorzet voor een tweede hervorming: contractvormvrije bescherming. ‘We zijn per doelgroep de bescherming gaan bepalen. Dat is niet toekomstbestendig omdat er altijd nieuwe vormen van werk zullen ontstaan’. De rechtszaken rondom platformwerkers, zoals Uber-chauffeurs en Deliveroo-maaltijdbezorgers, zijn het bewijs. De Europese Commissie, die nieuwe wetgeving heeft aangekondigd, en het nieuwe kabinet Rutte IV kunnen zich deze woorden ter harte nemen. In Beter Banen, Over de toekomst van de Nederlandse Arbeidsmarkt Auteurs: Auke Klijnsma, Peter Blok, Simone Lensink Uitgever: Boom Bestuurskunde ISBN 978-94-6236-230-7 (ook verkrijgbaar als e-boek) Bestellen: boomdenhaag.nl/webshop/in-betere-banen Blog, deZZP opinieAfrekenen met de oude economie dat doe je als ondernemer toch gewoon zelf?Ook al zijn er 10 dezelfde ondernemingen in de straat, je hebt altijd je eigen onderscheidend vermogen als je kiest voor duurzaam ondernemen dat bij jou…BlogVerlaging zelfstandigenaftrek gaat kabinet nog opbrekenAl drie kabinetten Rutte hebben de strijdbijl opgepakt tegen de zzp’er, in de vorm van het verlagen van de zelfstandigenaftrek….Blog, deZZP opinieEr zijn niet minder, maar meer zzp’ers nodigDe tarieven van zzp’ers stijgen veel sneller dan de cao-lonen. HeadFirst, dat zelfstandigen aan opdrachtgevers koppelt, en de Intelligence Group,…BlogDe wet DBA is al vanaf het begin een spookwetDe wet DBA is al vanaf het begin een spookwet Als opdrachtgever en opdrachtnemer (zzp’ers) heb je graag zekerheid over de arbeidsrelatie die je met elkaar…Blog, deZZP opinieDe zzp’er als speelbal van VNO-NCWMet de oprichting van een nieuw te starten Netwerk Zelfstandig Ondernemers leggen VZN en PZO de stem van de zzp’er in handen van VNO-NCW….Toon meer
Frontale aanval op de zzp’er is ingezet
De coronacrisis was het laatste zetje voor de frontale aanval op zelfstandigen. Voorbeelden zijn het verlagen van de zelfstandigenaftrek en de verplichte AOV-zzp.