Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK)

Geen uitbreiding van de Tozo-inkomensondersteuning, maar wel een regeling voor zelfstandigen die in de financiële problemen zijn beland. Het gaat om de TONK, Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten. Het kabinet stelt hiervoor € 130 miljoen beschikbaar, inclusief de kosten voor de uitvoering. Je kunt de TONK aanvragen bovenop andere regelingen, zoals de TOZO.

Zzp'er die niet kan terugvallen op TOZO

De TONK-regeling is bedoeld voor mensen die tussen wal en schip belanden en hun rekeningen niet meer kunnen betalen. Dus voor iedereen die te weinig inkomen heeft (door de coronacrisis) om zijn noodzakelijke kosten te betalen.  Via de gemeenten wordt extra hulp geboden door tijdelijke ondersteuning van noodzakelijke kosten. De regeling is bedoeld voor iedereen die door inkomensterugval in de problemen komen met de vaste lasten.

Het kan gaan om zelfstandigen die veel van hun opdrachten zien verdwijnen, of werknemers die vanwege quarantaine inkomsten mislopen. Het kabinet reserveert hiervoor 130 miljoen euro in het eerste half jaar van 2021 en verwacht 1 februari 2021 klaar te zijn met de uitwerking met gemeenten. Het budget voor TONK is in maart 2021 verdubbeld naar 260 miljoen.

Focus TONK op woonkosten en draagkracht

Omdat TONK binnen het juridisch kader van de bijzondere bijstand wordt uitgevoerd, kunnen gemeenten eigen keuzes maken. Ook nu hebben gemeenten al instrumentarium om te voorkomen dat er schrijnende situaties ontstaan en is er ondersteuning mogelijk als iemand onder het sociaal minimum komt. Met de TONK worden deze mogelijkheden tot ondersteuning verruimd.

• De focus ligt op woonkosten. Dat is meestal veruit de grootste kostenpost in een huishouden. Een tegemoetkoming maakt dus al gauw veel verschil. Dat wil overigens niet zeggen dat vergoeding voor andere noodzakelijke kosten niet mogelijk is.
• Bij aanvragen wordt gekeken of sprake is van onvoorziene en onvermijdelijke terugval in het inkomen en naar draagkracht, die de verhouding betreft tussen het inkomen en vermogen van het huishouden en de noodzakelijke kosten.
• Wat betreft inkomen is het actuele inkomen het uitgangspunt.
• Wat betreft vermogen wordt alleen gekeken naar vermogen waarover direct kan worden beschikt . Vermogen dat vast zit in de eigen woning en pensioenen wordt bijvoorbeeld buiten beschouwing gelaten. Over een vrijstellingsgrens wordt nog gesproken.

TONK vanaf 1 januari, loket opent 1 maart

De TONK gaat met terugwerkende kracht gelden van 1 januari 2021 tot en met 30 juni 2021. 

Voor de implementatie moeten nog verschillende stappen worden genomen. De handreiking voor gemeenten is 1 februari gereed. De verwachting is dat vanaf 1 maart steeds meer gemeenten hun TONK-loketten zullen kunnen openen.

Aanvragen huurverlaging

Als je als zzp’er teruglopende inkomsten hebt door de coronacrisis kun je je woningcorporatie vragen om de huur van uw woning te verlagen tot en met 31 december 2021. 

Hiervoor moet je aantonen dat je in de 6 maanden voor je aanvraag zo weinig heeft verdiend dat je onder een bepaalde inkomensgrens valt. Deze grens is € 23.225 per jaar voor eenpersoonshuishoudens en € 31.550 voor meerpersoonshuishoudens. Dit staat in de nieuwe Wet eenmalige huurverlaging voor huurders met een laag inkomen.

TONK en het inkomen van de partner

Het ministerie van SZW heeft een aantal veel gestelde vragen over TONK beantwoord die door gemeenten zijn gesteld.

Daaronder de vraag hoe het zit met het inkomen van de partner bij een aanvraag TONK:

"De TONK is bedoeld voor huishoudens die (...) te maken hebben met een onvoorzienbare en onvermijdelijke terugval in hun inkomen, en die daardoor noodzakelijke kosten niet meer kunnen voldoen en waarvoor andere regelingen niet of onvoldoende soelaas bieden. Indien de partner deel uitmaakt van het huishouden dan geldt ook dat inkomen als gezinsinkomen."

Een tweede vraag betreft de samenhang tussen TONK en TOZO of andere regelingen:

"Als een huishouden gebruikt maakt van een regeling zoals bijstand of TOZO, maar de hoogte van de uitkering onvoldoende is om de vaste lasten te betalen, kan dit huishouden mogelijk in aanmerking komen voor de TONK (afhankelijk van de gemeentelijke beleidsregels). Het uit reguliere bijstand of TOZO verkregen inkomen wordt dan wel in beschouwing genomen bij het bepalen van de draagkracht."

TONK is een 'last resort'-regeling, zo blijkt uit de toelichting van SZW. Als er andere oplossingen zijn, zoals een betaalpauze van de hypotheek gaan die voor:

"Als de aanvrager afspraken kan maken met de hypotheekverstrekker over een tijdelijke betaalpauze of een afspraak kan maken met de verhuurder over een tijdelijke huurverlaging dan is een vergoeding vanuit TONK wellicht niet nodig."

>> Lees hier het bericht met alle vragen en antwoorden.

TOZO-3 ongewijzigd; TOZO-4

Al eerder is aangekondigd dat de TOZO in de huidige vorm tot 1 april 2021 loopt. Deze TOZO-3 is mét partnertoets. Het kabinet gaat per 1 januari zelfstandig ondernemers helpen om zich voor te bereiden op een nieuwe toekomst, bijvoorbeeld via coaching of bijscholing. Met het vierde steunpakket is de Tozo verlengd tot 1 juni.