ZEA 2021: helft zzp'ers maakt zich zorgen over toekomst
Het overgrote deel van de zzp'ers blijft ondanks zorgen over de toekomst van het bedrijf tevreden met het werk als zelfstandig ondernemer. Slechts een kleine groep zou liever in loondienst werken, zo blijkt uit de tweejaarlijkse Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA 2021) van CBS en TNO.
Minder vraag tijdens coronacrisis
Begin 2021 is de ZEA 2021-enquête gehouden onder ruim 8.000 zelfstandig ondernemers. Gevraagd naar de invloed van de coronacrisis op de eigen onderneming antwoordt ruim de helft (51 procent) van de zelfstandig ondernemers zonder personeel (zzp’ers) dat ze door de coronacrisis te maken hadden met minder vraag naar hun diensten of producten. 38 procent van de zzp'ers hebben hun onderneming tijdelijk moeten sluiten of hebben tijdelijk niet kunnen werken.
Van die groep beoordeelde 54 procent de financiële situatie van hun onderneming begin 2021 als matig of slecht en 16 procent als (zeer) goed. Aan de andere kant gaf ruim 10 procent van de zzp’ers aan dat hun diensten en producten tijdens de coronacrisis juist meer aftrek vonden. Van deze groep beoordeelde 72 procent de financiële situatie als (zeer) goed.
Tevredenheid zzp'er
De gemiddelde tevredenheid met het werk bleef niettemin gelijk. Net als in 2019 is 80 procent van de zzp’ers (zeer) tevreden met het werk als zelfstandig ondernemer. Dit aandeel ligt wel lager bij degenen die te maken hebben gehad met een afname van de vraag (ruim 74 procent (zeer) tevreden) dan bij degenen die een toename in de vraag meemaakten (89 procent (zeer) tevreden). Ook is het aandeel zzp’ers dat liever in loondienst zou willen werken (als ze de vrije keuze hadden) met ruim 11 procent nagenoeg hetzelfde als in 2019.
Door Covid-19 getroffen beroepsgroepen
De verandering in de vraag naar producten, in negatieve of in positieve zin, verschilt naar de beroepsklasse waarin zzp’ers werken. Van de zzp’ers met een dienstverlenend beroep, zoals kappers, schoonheidsspecialisten en koks, gaf 80 procent aan dat de vraag was afgenomen.
In de creatieve en taalkundige beroepen was dat ruim 73 procent. Het gaat dan om bijvoorbeeld kunstenaars, grafisch vormgevers en taalkundigen. Ook in de transport- en logistieke beroepen was er sprake van een bovengemiddeld teruglopende vraag. In deze beroepsklasse vallen bijvoorbeeld taxichauffeurs.
Bij 10 procent van de zzp’ers was er sprake van een toename van de vraag. Dat kwam vooral voor bij zzp’ers die werken in technische beroepen (16 procent), zoals bouwarbeiders en timmerlieden, en in commerciële beroepen (14 procent), zoals winkeliers in de detailhandel. Ook zzp’ers in zorg- en welzijnsberoepen (14 procent), bijvoorbeeld artsen en psychologen, en ICT-beroepen (12 procent) kregen te maken met meer vraag naar hun diensten.
Nieuwe diensten opgestart in coronaperiode
Zzp’ers met een creatief, taalkundig of pedagogisch beroep geven het vaakst aan dat zij nieuwe of andere diensten of producten zijn gaan aanbieden in de coronaperiode. Dit zijn ook de beroepsklassen waar de vraag het meest terugviel. Van degenen die andere of nieuwe diensten of producten zijn gaan aanbieden, wil zo’n 80 procent daarmee doorgaan, ook als de coronacrisis voorbij is.
In dienstverlenende beroepen en in beroepen in transport en logistiek, waar de vraag ook sterk terugliep, werd duidelijk minder vaak gekozen voor het aanbieden van andersoortige diensten.
>> Naar de Zelfstandigen Enquete Arbeid 2021