Zelfstandigenorganisaties vrezen ‘bloedbad’ door zzp-wet

Minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is met een conceptwet gekomen voor verduidelijking van wanneer iemand in een dienstbetrekking werkt. Zzp-organisaties PZO en VZN menen dat de zzp-wet zelfstandig ondernemers “rechtstreeks in hun bestaansrecht raakt”.

“De zelfstandigen, de opdrachtgevers maar ook de arbeidsmarkt in zijn geheel zijn de grote verliezers van dit wetsvoorstel. PZO blijft zich inzetten voor betere regelgeving,” aldus Margreet Drijvers van het Platform Zelfstandige Ondernemers (PZO). De kritiek van de zzp-organisaties betreft met name het nieuwe begrip 'organisatorische inbedding'. Dit criterium moet per opdracht opnieuw worden beoordeeld.  

Vervanging en interim management kan niet meer

De nieuwe conceptwet voegt organisatorische inbedding toe aan het Burgerlijk Wetboek. “Volkomen onnodig en niet goed voor de arbeidsmarkt. Dit leidt weer tot een bloedbad. Vervanging en interim management kan bijvoorbeeld niet meer als zelfstandige. Dat wordt desastreus voor allerlei sectoren en dit creëert alleen maar heel veel onzekerheid en gedoe”, stelt Margreet Drijvers (directeur PZO).

Drijvers: “Het huidige wetsvoorstel brengt ons nog verder terug in de tijd en houdt op geen enkele manier rekening met een toekomstbestendige arbeidsmarkt en hoe werkenden zich daarop willen bewegen. Het doel tot verduidelijking wordt ook niet gehaald. Met het nieuwe criterium inbedding is ook vaag, leidt niet tot duidelijkheid en heeft geen onderscheidend vermogen.”
De werknemerscriteria zijn leidend in de conceptwet. Er wordt uitsluitend naar de ondernemerskenmerken gekeken binnen een arbeidsrelatie. “Of iemand zich als ondernemer op de arbeidsmarkt beweegt, speelt in dit wetsvoorstel geen enkele rol. Bovendien maakt ze het onmogelijk dat zelfstandigen nog vervanging en interim management kunnen doen.”

Zzp-wet schiet zijn doel ver voorbij

De Vereniging Zelfstandigen is even duidelijk in haar oordeel: Het wetsvoorstel, gericht op aanpak schijnzelfstandigheid, ontneemt veel zelfstandigen het recht op ondernemen. De wet schiet zijn doel ver voorbij. Dat is het oordeel van Vereniging Zelfstandigen Nederland op basis van de definitieve teksten uit deze conceptwet. “De wet biedt geen extra duidelijkheid vooraf en raakt zelfstandig ondernemers rechtstreeks in hun bestaansrecht”, zegt VZN-voorzitter Cristel van de Ven. “De vrijheid van ondernemerschap, een Europees grondrecht, wordt hen ontnomen”.

De kritiek van VZN richt zich op twee hoofdpunten. Het inbeddingscriterium stuurt sterk aan op een arbeidsovereenkomst en biedt onvoldoende ruimte voor ondernemerschap. Het sluit daardoor zzp’ers, over wiens ondernemerschap geen enkele twijfel bestaat, uit van een veelheid van opdrachten. Voor zover ondernemerscriteria wel een rol spelen, zijn ze niet persoonsgebonden maar worden ze beoordeeld binnen de opdracht. Van de Ven: “Dat is te beperkt en een gemiste kans op echte duidelijkheid”.

Rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst

Tegenover het rechtsvermoeden van een arbeidsovereenkomst staat VZN wel positief. Dit pakt schijnzelfstandigheid aan de onderkant van de arbeidsmarkt effectief aan. VZN roept de politiek op om alleen dat onderdeel van de wet in te voeren en de rest ervan stellig te verwerpen. “Deze wet gaat in de huidige opzet niet werken. Dan moet je er niet aan beginnen", aldus Van de Ven. "Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald”.