Zzp'er uit noodzaak heeft het moeilijk
Er is een groot verschil in brede welvaart tussen vrijwillige zzp'ers en zzp'ers uit noodzaak. Zzp’ers die vrijwillig zelfstandig zijn geworden ervaren een 5,1 procent hogere brede welvaart dan werknemers; zzp’ers die uit noodzaak zelfstandig zijn geworden ervaren juist een 8,6 procent lagere brede welvaart dan mensen in loondienst, blijkt uit onderzoek van Rabobank.
Deze verschillen komen voor een belangrijk deel door persoonskenmerken, het inkomen, de gezondheid, de opleiding en de woonsituatie van zzp’ers. Als je rekening houdt met deze factoren, dan ervaren vrijwillige zzp’ers een 1,7 procent hogere brede welvaart en zzp’ers uit noodzaak een 3,6 procent lagere brede welvaart dan werknemers.
Grote verschillen in brede welvaart tussen zzp'ers
Via een jaarlijkse enquête meet Rabobank de ervaren brede welvaart van individuen in Nederland. Voor de jaren 2021-2022 hebben de onderzoekers niet alleen inzicht in de brede welvaart van zzp’ers maar registreren ze ook de motivatie om zzp’er te worden. Ongeveer 25 procent van de zzp’ers geeft aan zelfstandig te zijn geworden uit noodzaak, blijkt uit onderzoek van Rabobank.
Binnen de groep zzp’ers is een tweedeling zichtbaar, constateren de onderzoekers: zzp’ers die vrijwillig zelfstandig zijn geworden hebben een hogere brede welvaart en zzp’ers die zelfstandig zijn geworden uit noodzaak hebben een lagere brede welvaart dan mensen met een dienstverband. De laatste groep zzp'ers scoort met name lager op baanzekerheid. Ook zijn er relatief veel zzp’ers uit noodzaak met een beneden modaal inkomen of die minder gezond zijn.
Vrijheid en financiële zekerheid zzp'er
Brede welvaart gaat over wat mensen van waarde vinden om het leven te leiden zoals ze dat zelf willen. Binnen het concept brede welvaart brengen we elf welvaartsdimensies samen: gezondheid, milieu, persoonlijke ontwikkeling, (subjectief) welzijn, inkomen, huisvesting, de balans tussen werk en privé, veiligheid, baanzekerheid, sociale contacten en maatschappelijke betrokkenheid. Voor de meeste mensen is werk niet alleen een bron van inkomsten. Het geeft ook voldoening, zelfrespect, zingeving en betrokkenheid en is belangrijk voor ons welzijn en onze gezondheid.
Werk is dan ook van invloed op de brede welvaart van veel mensen. Het gaat daarbij niet alleen om het hebben van werk op zichzelf. Ook de kwaliteit van het werk is belangrijk. De Wetenschappelijk Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) noemt drie voorwaarden voor goed werk. Goed werk levert:
- voldoende financiële zekerheid op, heeft
- een bepaalde mate van vrijheid in zich, en laat
- voldoende vrije tijd over voor een privéleven (WRR, 2020).
Goed werk gaat dus niet alleen over de inhoud van het werk, ook over wat het oplevert en de balans met andere activiteiten.